توازن در اقدام، برای حفظ برجام! - مسافرت رو

به گزارش خبرنگاران، روزنامه ایران در ادامه نوشت: شورای عالی امنیت ملی که عالی ترین مرجع اتخاذ تصمیم ملی است، رسماً خاطرنشان کرد که به استناد مفاد برجام، و در راستای احقاق حقوق کشور، از امروز به مدت دو ماه، بخشی از تعهدات هسته ای کشور را معلق می گذارد و در مقابل انتظار دارد پنج عضو باقیمانده برجام، مساعی جمیله خود را جهت عادی سازی وضعیت مبادلات بانکی و فروش نفت ایران، به عمل آورند. اگر در این مهلت دو ماهه، این توازن در اقدام محقق گردد، راه امیدی برای تداوم برجام و حفظ صلح و امنیت منطقه و دنیا باز خواهد شد.

اما اگر طرف های پیمان، حقوق و مطالبات ایران را تأمین ننمایند، جمهوری اسلامی ایران حق خود می داند که بخش دیگری از محدودیت های هسته ای را معلق نموده و منتظر اقدام بعدی طرف مقابل بماند. انتظار می رود که طرف های مقابل، دست به یک انتخاب خرد مندانه بزنند و برای تضمین امنیت و صلح و نیز حفظ برجام، که مهم ترین قاعده فراگیر شدنی در نظام هسته ای دنیا است، به تعهدات مضبوط خود اقدام نمایند. اگر ایالات متحده در برقراری این توازن کارشکنی کند یا گروه 2+3، از اجرای وظایف خود استنکاف ورزد، آنگاه، ایران گام دیگری در بسط ید هسته ای خود برداشته و شرایط به سمت نقطه صفر، نزدیکتر خواهد شد.

این روند می تواند تا آنجا ادامه پیدا کند که ایران حتی ماندن در NPT را هم مورد تجدیدنظر قرار دهد و آنچه موجب وحشت امریکا شده بود، مجدداً در آستانه تحقق قرار دهد! تا این مرحله، جمهوری اسلامی بیشترین خویشتنداری را در مقابل عهدشکنی امریکا، و ترک فعل گروه 5، داشته است. طرف های مقابل نیز بیشترین سیاسی کاری و تظاهر را برای توجیه بدعهدی خود داشته اند. ایران تا این مرحله همه نقش مثبت خود را بازی نموده و روی دیگر سکه را هنوز محفوظ داشته! از این پس، طرف های مقابلند که باید نگران هزینه های بیشتر باشند! این یک بلوف نیست، یک واقعیت است.

فروپاشی برجام به هر دلیلی بزرگ ترین ساختمان نظام هسته ای دنیا را فرو خواهد پاشید! حتی تصور احتمال خروج ایران از برجام و سپس NPT برای ساختار امنیتی دنیا و ساختار امنیتی امریکا، وحشت آور است! این معنا را بیش از ترامپ و تیم او، عقلای ساختار سیاسی امنیتی امریکا بخوبی واقفند. اروپا و روسیه و چین نیز به رموز این مسأله وقوف کامل دارند از سوی دیگر اما منافع فوری و منافع ضروری، شاید بر گزینه منافع بلند مدت غلبه کند.

مانع حسن اقدام اروپا و روسیه و چین، نگرانی از دیگر منافع مالی فوری و لازم است که ممکن است در پرتو لجاجت ترامپ از دست برود. اما، در هر حال، هم گروه 2+3 و هم امریکا، باید دست به یک انتخاب بزنند؛ بازگشت به اجرای تعهدات خود، حفظ برجام، و پاسداشت صلح و امینت و تأمین منافع بلند جمعی یا عدول از تعهدات، فروپاشی برجام، تهدید صلح و امنیت، و حفظ منافع کوچکتر اما فوری؟

حقیقت این است که جمهوری اسلامی ایران بر مبنای اصول و ارزش های ملی و نظام بین المللی وارد مذاکراتی شد که محصول آن برجام بود! برنامه جامع اقدام مشترک با هر ویژگی که داشت، توانست فرصت بسیار بزرگی را برای تفاهم و تعامل مثبت در نظام بین الملل خلق کند.

هرچند ایران، به توافقی وارد شد که منجر به تعطیلی موقت یا طولانی بخشی از حقوق و اختیارات ملی ما شد اما در مقابل، تعهداتی از مجموعه قدرت های دنیای گرفت که نوعی توازن در هزینه و دستاورد، برای طرفین ایجاد کرد.

در نیمه اردیبهشت سال قبل، اما، ایالات متحده، علیرغم تمامی تعهدات و تضمین هایی که در متن و ملحقات برجام دارد، به طور یکجانبه از برجام خارج شد و نظام توافقات جمعی را بر هم زد. خروج امریکا، در واقع به معنای زیر پا گذاشتن تمام قاموس نظام بین الملل بود. برجام مستظهر به یک قطعنامه محکم شورای امنیت، (2231)، بود که توانست شش قطعنامه تحریمی را لغو کند که با عدول امریکا از آن نه تنها حیثیت نظام بین الملل لگد مال شد، بلکه سطح اعتماد به هر قول و وعده ای در این نظام، بشدت سقوط کرد.

بازگشت نظام تحریم های یکجانبه امریکا، تحریم مجدد نفت ایران، انسداد مجاری مبادلات پولی، تحریم و جریمه بانک های بین المللی در همکاری با ایران، و فشار به طرف های تعامل ایران برای انصراف از هر نوع همکاری، و محاصره کامل کشور ما، اینها نتیجه عهدشکنی امریکا در برجام بود.

به استناد محتوای مذاکرات و مفاد برجام، ایران انتظار داشت که سایر طرف های برجام، به تمام تعهدات خود پایبند بمانند. ایران تا کنون بیشترین هزینه و بیشترین فشارها را تحمل نموده است. اینک اما وقت آن رسیده که سایر طرف های متعاهد نیز موضع خود را در برابر شرارت کاخ سفید در نظام بین الملل تعیین نمایند. این یک انتخاب است، توازن در منافع، توازن در تعهدات، و توازن در اقدام! در غیر این صورت، دنیا با انتخاب غلط امریکا و 2+3، به سمت توازن وحشت خواهد رفت.

امروز ایران فرصت این انتخاب را به قدرت های دنیا داده است.