عجله ترامپ برای خروج از افغانستان - مسافرت رو

مجله آمریکایی تایم روز پنجشنبه گذشته از قصد واشنگتن برای آزادی یکی از قاچاقچیان بزرگ مواد مخدر و مشهور به پدر مالی طالبان پرده برداشت.

تایم در گزارشی پیرامون آزادی این فرد نوشت: در سال 2005، حاجی بشیر نورزی، حامی مالی طالبان و قاچاقچی مواد مخدر افغانستان از دبی به شهر نیویورک پرواز کرد تا توافقی را با مقامات آمریکایی که به دنبال صلح با طالبان بودند سامان دهد. وی در نیویورک با مقامات اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا روبه رو شد و آن ها او را به دلیل رهبری عملیات جهانی قاچاق هروئین افغانستان، که از پول آن سال ها بودجه ماشین جنگی طالبان را تامین، بازداشت کردند. نورزی در دادگاهی در ناحیه جنوبی نیویورک محاکمه و به حبس ابد در زندان فدرال ایالات متحده محکوم شد.

تایم در بخش دیگری از گزارش خود افزود: این ماجرا، مربوط 2005 بود. پانزده سال گذشته و اکنون دولت ترامپ در نظر دارد نورزی را آزاد کند. دولت ترامپ در تلاش برای به موفقیت رساندن توافق نامه صلح 29 فوریه خود با طالبان، درخواست این گروه برای آزاد کردن نورزی و هر طالبان دیگری که در زندان گوانتانامو به سر می برد را به منظور نشاندن حاکمان سابق افغانستان در میز مذاکره با نخبگان فعلی حاکم در این کشور، مد نظر گرفته است.

به نوشته تایم، یک مقام ارشد دولت ترامپ و یک مقام ارشد غربی می گویند وقتی ملا برادر، یکی از بنیانگذاران طالبان، از مایک پامپئو، وزیر امور خارجه آمریکا خواهان آزادی زندانیان در سرانجام ماه جولای شد، زلمی خلیل زاد، کننده آمریکا برای مصالحه افغانستان، بی سروصدا به دولت آمریکا توصیه کرد نورزی را نیز آزاد کنند، هرچند که این آزادی به معنای بازگرداندن یکی از پادشاهان مواد مخدر جهان به خیابان باشد. مقامات فعلی و سابق دولت آمریکا، افغانستان و مقامات غربی می گویند که این درخواست، بخشی از تلاش موفقیت آمیز فرستاده آمریکا برای موافقت دولت افغانستان برای آزادکردن آخرین گروه 400 نفری زندانیان طالبان از زندان های این کشور و تحقق بخشیدن به یکی از شرایط طالبان در توافق نامه این گروه با ایالات متحده است.

این مجله آمریکایی در ادامه نوشت: حکومت افغانستان بیش از 4600 زندانی از 5 هزار زندانی طالبان را که آزادی آنها بخشی از توافق این گروه با ایالات متحده است، آزاد کرده است. اشرف غنی رییس جمهور افغانستان اوایل حاضر نبود گروه باقی مانده زندانیان طالبان را که برخی از آن ها حملات مرگباری را بر نیروهای آمریکایی، ناتو و نیروهای افغان و غیرنظامیان افغان انجام داده اند، آزاد کند. اما پس از تلاش های خلیل زاد، غنی سرانجام با دریافت تأیید سران قبایلی افغانستان در 9 آگوست، با آزادی آن ها موافقت کرد.

تایم ادامه داد: این اقدامات نشان دهنده تمایل دولت ترامپ به آزادکردن بازیگران بالقوه خطرناک طالبان به منظور آغاز دور بعدی مذاکرات صلح و کاهش خشونت برای توجیه خروج 4 تا 5 هزار نیروی آمریکایی است که وی خروج آن ها را در مصاحبه اخیر خود با وب گاه خبری اکسیوس اظهار داشت. سربازان باقی مانده آمریکا در افغانستان کوچک ترین گروه نیروهای امریکایی در خاک این کشور از زمان حمله ایالات متحده در سال 2001 است. اگر ترامپ بتواند این نیروها را قبل از 3 نوامبر از افغانستان خارج کند، در میان رای دهندگان آمریکایی که خواهان خروج سربازان آمریکایی از جنگ های طولانی و کثیف کشورهای دیگرند، محبوب خواهد شد. ترامپ موافقت خود را با خروج مشروط تمام نیروهای آمریکایی از افغانستان تا ماه می 2021، طبق توافق نامه ماه فوریه، اعلام کرده است.

همچنین مقامات فعلی و پیشین دولت افغانستان به تایم گفتند که بسکمک از زندانیانی که غنی با آزادی آن ها موافقت کرده، قاتل و آدم کش هستند و برخی با القاعده ارتباط دارند؛ گروهی که ایالات متحده در اصل برای از بین بردن آن وارد جنگ در افغانستان شد. آزادکردن نورزی نیز می تواند یک بازیگر کارکشته دیگر را به عرصه تجارت جهانی مواد مخدر بازگرداند، آن هم درحالی که افغانستان بزرگ ترین تولیدکننده هروئین در جهان است؛ مخدری که درآمد آن به گفته مقامات غربی بودجه طالبان را تأمین می کند.

به نوشته تایم، برای متحدان آمریکا، آزادی زندانیان طالبان آخرین اقدام از سری اقدامات عجیب و شگفتی های سیاست خارجی دولت ترامپ است. اسکات موریسون، نخست وزیر استرالیا به خبرنگاران گفته که او از ترامپ خواسته است آزادی یک سرباز افغان را که به جرم حمله خودی که باعث کشته شدن سه سرباز استرالیایی شده بود زندانی است، لغو کند. این سه سرباز و سایر نیروهای ناتو فقط به این دلیل در افغانستان حضور داشتند که پس از یازده سپتامبر، ایالات متحده از ماده 5 منشور ناتو استفاده کرد؛ بندی که براساس آن کشورهای عضو این سازمان باید به کمک کشوری که عضویت ناتو را دارد بشتابند.

دو مقام بلندپایه اروپایی به شرط ناشناس ماندن هویتشان به تایم گفتند که اکنون اعضای ناتو می ترسند که ترامپ خروج کامل و زودهنگام نیروهای آمریکایی از افغانستان را اعلام کند، اقدامی که به گفته آن ها می تواند کشورهای اروپایی و عضو ناتو را آسیب پذیر کند. این دو مقام از نومیدی و سرخوردگی خود از متحدینی سخن می گویند که به گفته خودشان زمانی یک متحد قابل اعتماد بود. یکی از این مقامات می گوید: ما برای آن ها به جنگ رفتیم و بدون آن ها نمی توانیم در [افغانستان] بمانیم. اروپایی ها نگرانند که اگر افغانستان بار دیگر به پناهگاه امن تروریست ها تبدیل شود، با خروج نیروهای آمریکایی، اروپا در آینده هدف حملات تروریستی خواهد بود.

این مجله آمریکایی افزود: برای حکومت غنی، تلاش برای آزادی زندانیان یکی دیگر از مواردی بوده است که مقامات افغان آن را خواسته های زورگویانه دولت ترامپ می خوانند، چیزی که به گفته مقامات متعدد افغانستان، ناشی از جاه طلبی شخصی خلیل زاد برای تقویت شهرت و میراث خود از طریق تحقق وعده ترامپ مبنی بر آوردن سربازان [امریکایی] به خانه است. بسکمک از مقامات افغانستان همانند مقامات اروپایی نگرانند که مبادا ترامپ به طور ناگهانی نیروهای امریکایی را در ماه های آینده از افغانستان خارج کند، این کشور را به طالبان واگذار کند یا طبق شرایط توافق نامه 29 فوریه سربازان خود را تا ماه می 2021 صرف نظر از شرایط مذاکرات بین الافغانی از افغانستان خارج کند.

به نوشته تایم، آن ها چشم امید به پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا دوخته اند. آن ها معتقدند که بایدن برای حفظ نیروی ضدتروریسم کوچک امریکایی در افغانستان کار خواهد کرد. مقامات فعلی و سابق حکومت افغانستان می گویند که با نزدیک شدن انتخابات آمریکا، غنی پیشرفت هر مرحله از فرایند را با کندی روبرو کرده است.

با توجه به درخواست آزادی نورزی و زندانیان طالبان از گوانتانامو، به نظر می رسد که طالبان نیز سعی می کنند آخرین امتیازات را از دولت ترامپ که ممکن است تا ماه ژانویه از کاخ سفید بیرون شود، به دست بیاورند. یک مقام ارشد پیشین وزارت دفاع آمریکا به شرط پنهان ماندن هویتش به تایم می گوید: ایالات متحده برای تحقق این امر باید شرایط سختی را پشت سر بگذارد. اما وی می گوید که بازگرداندن یک مرد به صحنه مواد مخدر نمی تواند تأثیر زیادی بر تجارت مواد مخدر کشوری بگذارد که از هم اکنون در تولید هروئین جهان پیشگام است. وی می گوید: این یک نمایش قدرت از جانب طالبان است. آن ها فقط سعی می کنند رفتن به میز را تا حد امکان سخت کنند.

به گفته وی، طالبان ممکن است از این اقدام خود در صورت پیروزی بایدن پشیمان شوند: طالبان باید بدانند که بایدن در 2009 معتقد بود رویکرد درست مبارزه با تروریسم است. فکر نمی کنم این تغییر کرده باشد. این مقام می گوید که اگر طالبان در مذاکرات طبق توافق فعلی پیش نفرایند، یک نتیجه احتمالی حضور طولانی مدت نیروی کوچک مبارزه با تروریسم ایالات متحده [در افغانستان] است که ممکن یک دهه یا بیشتر باقی بمانند.

عجله آمریکا برای خروج از افغانستان

مارک اسپر، وزیر دفاع آمریکا چندی پیش اظهار داشت که ارتش این کشور آماده است حضور خود در افغانستان را به زیر 5 هزار سرباز برساند. دو مقام بلندپایه افغانستان به تایم می گویند که هم ژنرال اسکات میلر، فرمانده نیروهای آمریکایی در افغانستان و هم سازمان سیا به حکومت افغانستان اطمینان داده اند که 4500 سرباز آمریکایی در افغانستان برای ادامه شکار القاعده و داعش و حمایت از نیروهای امنیتی افغانستان برای مقاومت در برابر طالبان و سایر شبه نظامیان، با ترکیبی از پشتیبانی هوایی، هواپیماهای بدون سرنشین و اکتشافی و ماموران ویژه و افسران اطلاعاتی آمریکا کافی خواهد بود. این در حالی است که سازمان سیا از اظهارنظر در این مورد خودداری کرده است.

بر اساس گزارش تایم، فشارهای فزاینده دولت ترامپ بر حکومت افغانستان برای آزادی تمام 5 هزار زندانی طالبان نشان می دهد که رییس جمهور آمریکا چقدر برای خروج از افغانستان جدی است. مقامات افغان می گویند که وعده آزادی این زندانیان در توافق نامه طالبان و آمریکا داده شده، اما مقامات افغان قبل از امضای این توافق نامه، هرگز در جریان این مسأله قرار نگرفته بودند و نه هم با آن موافقت داشتند. این امر در اوایل باعث ایجاد اختلاف و حساسیت هایی شد، اما تا اواسط ماه مارس، پس از این که مقامات افغان پفراینده های این زندانیان را بررسی کردند، غنی با بی میلی موافقت کرد که تا 5 هزار زندانی را در دسته های 100 نفری آزاد کند. تا به امروز 4600 تن آزاد شده اند. طالبان ادعا می کند که در ازای رهایی اعضایش از زندان های دولت افغانستان، یک هزار پرسنل امنیتی افغان را که در بازداشت این گروه به سر می بردند، آزاد کرده است.

تایم نوشت: با گذشت ماه ها از توافق آمریکا و طالبان، و بعد از این که آزادی آخرین گروه از زندانیان طالبان مرحله بعدی مذاکرات صلح را به بن بست کشاند، رابرت اوبرایان، مشاور امنیت ملی دولت ترامپ، در 17 جولای با غنی تلفنی صحبت کرد. سه مقام ارشد افغان و یک مقام ارشد غربی به تایم گفتند که اوبرایان پس از شنیدن نگرانی های غنی گفت که وی مجبور نیست آن ها را آزاد کند. یک مقام ارشد دولت ترامپ نیز تماس اوبرایان با غنی را تأیید می کند، اما حاضر نیست در مورد مسأله زندانیان طالبان اظهارنظر کند. اما بعدا در همان ماه وقتی خلیل زاد پس از ملاقات با هیئت طالبان در دوحه، به کابل سفر کرد و به گفته یک مقام ارشد حکومت افغانستان به غنی توضیح داد که طالبان هنوز بر آزادی آخرین گروه از زندانیان خود اصرار دارند و در غیر این صورت شبه نظامیان خشونت را شدت می بخشند.

به گفته سه مقام حکومت افغانستان، در جریان این ملاقات خلیل زاد به غنی گفته که اگر با آزادی آخرین گروه از زندانیان طالبان موافقت کند، طالبان پذیرفته اند که بلافاصله گفت وگوی بین الافغانی را که برای سرانجام دادن به نبرد بین طالبان و حکومت افغانستان طراحی شده است، در دوحه آغاز کنند. دو تن از این مقامات افغان می گویند که پامپئو در تماس تلفنی که بعد از ملاقات خلیل زاد با غنی، برقرار شد، درخواست خلیل زاد را تکرار کرد. آن ها می گویند که اندکی پس از ملاقات خلیل زاد و تماس پامپئو با غنی بود که رییس جمهور افغانستان لویه جرگه متشکل از سران افغان را برای رایزنی در مورد آزادی 400 زندانی طالبان برگزار کرد.

به باور تایم، این جرگه یک فرایند مبهم بود که به غنی پوشش سیاسی داد. شرکت کنندگان این جرگه شکایت می کردند که آن ها حتی فهرست کسانی را که قرار بود برای آزادی شان اعضای جرگه رایزنی کنند، ندیده اند. صدیق صدیقی، سخنگوی غنی به رسانه ها گفت که هیچ زندانی خارجی در بین زندانیان طالبان که قرار است آزاد شوند، وجود ندارد، اما حکومت فهرست اسامی این زندانیان را منتشر نکرده است. صدیقی به درخواست تایم برای اظهارنظر در این مورد پاسخ نداد. یکی از مقامات ارشد افغان می گوید که زندانیان ظرف چند روز آینده آزاد خواهند شد، اما حکومت تا زمانی که طالبان در مورد محل نگهداری حدود 20 سرباز مفقود نیروهای افغان که عمدتا کماندو هستند، گزارش ندهد. این می تواند به معنای تأخیر بیشتر در برگزاری مذاکراتی باشد که قرار بود اواسط ماه آگوست آغاز شود.

این در حالی است که سخنگوی طالبان توصیف مقامات افغان از 400 زندانی طالبان به عنوان افراد خطرناک برای نیروهای ائتلاف را رد کرد و گفت این چیزی است که تخریب کنندگان توافق نامه صلح می گویند و این ادعا را برای ایجاد موانع فراروی راه حل صلح آمیز برای مسأله افغانستان، مطرح می کنند. شاهین در مورد نورزی گفت که ملا برادر خواهان آزادی وی و همچنین زندانیان طالبان از زندان گوانتانامو شده است.

تایم گزارش داد که خلیل زاد از پاسخ به این پرسش که آیا وی به دولت ترامپ توصیه کرده که این دلال مواد مخدر را از زندان آزاد کند، یا خیر، خودداری کرد. نورزی کسی است که پس از یازده سپتامبر به سازمان سیا وعده داده بود که کمک می کند اسامه بن لادن را ردیابی کنند، اما به جای این کار برگشت تا امپراتوری مواد مخدر خود را اداره کند. یک مأمور ارشد اداره مبارزه با مواد مخدر آمریکا که در دستگیری نورزی دخیل بوده، با آزادی او موافق است و می گوید که خلیل زاد در 2018 نیز آزادی یکی دیگر از بزرگترین قاچاقچیان مواد مخدر طالبان به نام حاجی جمعه خان را برای کمک به کشاندن طالبان به میز مذاکره به دست آورده بود. وی، نورزی را بزرگ ترین قاچاقچی هروئین در جهان و یکی از بنیان گذاران شورای طالبان در افغانستان خواند.

311312