بهبود تنفس سالمندان با پیلاتس - مسافرت رو

به گزارش خبرنگاران، در دهه های اخیر جمعیت سالمندان به علت افزایش امید به زندگی در جهان به طور قابل توجهی افزایش یافته است. تغییرات مهم فیزیولوژیکی و عملکردی بخشی از فرایند پیری انسان هستند که منجر به نقص های عصبی، عضلانی و حسی می شوند. کاهش اجرای عملکردی و ترس از افتادن ازجمله عواملی هستند که کیفیت زندگی سالمندان را بیشتر از هر عامل دیگری تحت تأثیر قرار می دهند. بنابراین فرایند رو به رشد جمعیت در حال پیر شدن به عنوان یک اولویت بالینی مطرح است و لذا استفاده از روش های مؤثر بهبود و ارتقای عملکرد سیستم حرکتی افراد سالمند، تبدیل به چالش خاص سلامت عمومی شده است.

بنا بر نظرات محققان، کاهش عملکرد و ناتوانی افراد مسن، امری است که به تدریج استقلال، اعتمادبه نفس و کیفیت زندگی آن ها را به خطر می اندازند. این موارد در اثر عدم تحرک بدنی که با نتایج منفی مهمی در سلامت عمومی آن ها مرتبط است، شدت می یابند. عملکرد تنفسی سالمندان نیز زمانی که در پاسخ به شرایط محیطی و تغییرات آناتومیکی و فیزیولوژیکی متعدد ناشی از افزایش سن، شرایط مناسبی نداشته باشد، باعث ایجاد یک الگوی تنفسی ناقص شده و سلامت فرد را بیش ازپیش دچار مشکل می نماید.

این موارد، محققانی از دانشگاه پیغام نور تهران را بر آن داشته تا پژوهشی را در مورد آن ها انجام داده و به بهبود شرایط سالمندان کشور یاری نمایند. آن ها در تحقیق خود، تأثیر تمرینات یک ورزش جالب به نام پیلاتس را بر آمادگی عملکردی، عملکرد تنفسی و کیفیت زندگی زنان سالمند مورد آنالیز قرار داده اند.

این مطالعه بر روی 30 زن سالمند در دامنه سنی 60 تا 80 سال از شهر مشهد صورت گرفته است. این افراد در دو گروه تجربی (15 نفر) و کنترل (15 نفر) تقسیم شدند. گروه تجربی، برنامه تمرینات پیلاتس را به مدت 6 هفته، هر هفته 6 جلسه و هر جلسه حدود 45 تا 60 دقیقه انجام دادند و پس از اتمام دوره آزمایش، شرایط دو گروه با یکدیگر مقایسه شد.

نتایج این پژوهش نشان داد که انجام تمرینات روزانه پیلاتس، قدرت پاها، قابلیت حرکتی، عملکرد تنفسی و در پی آن کیفیت زندگی را در زنان سالمند بهبود می دهد. بنابراین می توان انجام این تمرینات را به عنوان یک مداخله ایمن با هدف پیشگیری از زمین خوردن در دوران سالمندی و بهبود قابلیت حرکتی، عملکرد تنفسی و کیفیت زندگی به افراد سالمند توصیه کرد.

افشین مقدسی، محقق گروه آسیب شناسی و حرکات اصلاحی دانشکده علوم ورزشی دانشگاه پیغام نور تهران و همکارش در این خصوص می گویند: با افزایش سن، قدرت عضلات تنفسی کاهش می یابد و پیلاتس روشی است که از تنفس به عنوان یکی از اصول خود استفاده می نمایند. بنابراین انتظار می رود که انجام تمرینات این ورزش، باعث بهبود عملکرد تنفسی و شاخص های ریوی گردد.

به گفته آن ها، مکانیسم اثرگذاری این تمرینات بر بهبود عملکرد ریوی این گونه است که تمامی تمرینات پیلاتس باید با ریتم تنفسی کافی و مستمر همراه باشند. بعلاوه در این شیوه تمرینی بر تنفس دنده ای تأکید می گردد، به گونه ای که دنده ها در طول تنفس به طرف بالا و پایین می فرایند و به جانب و عقب نیز توسعه می یابند. لذا تمرینات پیلاتس با اصلاح ریتم تنفس و درگیر کردن عضلات تنفسی به ویژه در عملکرد بازدم فعال و حفظ انقباض در طول مرحله دم و بازدم باعث افزایش قدرت عضلات تنفسی و درنتیجه بهبود عملکرد تنفسی می شوند.

پیلاتس به عنوان یک روش منحصربه فرد از آمادگی جسمانی مطرح است که با ترکیبی از حرکات قدرتی، کشش و تنفس عضلانی همراه است. بعلاوه برخلاف ورزش های مقاومتی سنتی که در آن عضلات به صورت جداگانه تمرین داده می شوند، ورزش پیلاتس با یک رویکرد کل نگر، نیازمند فعال سازی و هماهنگی چندین گروه عضله در یک زمان است.

قابل ذکر است این یافته های پژوهشی را مجله علمی پژوهشی ارتقای ایمنی و پیشگیری از مصدومیت ها متعلق به دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی منتشر نموده است.