جواد محتشمیان و چالش با واژه های جدید در گزارش والیبال

به گزارش مسافرت رو، جواد محتشمیان که این روزها گزارش هایش را در مسابقات والیبال می شنویم، از چالش هایی سخن می گوید که برای استفاده از واژه های جدید در گزارشگرها با آن روبرو است.این گزارشگر در عین حال از جایگزین کردن برخی واژه ها ابراز تعجب و به دشواری جایگزین کردن برخی اصطلاحات اذعان می کند.

جواد محتشمیان و چالش با واژه های جدید در گزارش والیبال

محتشمیان در گفت وگویی با خبرنگاران درباره ساز و کار صداوسیما در جایگزین کردن واژه های جدید فارسی به جای اصطلاحات خارجی در گزارش مسابقات ورزشی، اظهار کرد: ما در گزارشگر مسابقات ورزشی همه اصطلاحات را نمی توانیم تغییر دهیم؛ چرا که غیرقابل تغییر است؛ البته اگر برخی از برنامه های تلویزیون را نگاه کنید آن ها خیلی از تکیه کلام های خارجی استفاده می کنند و چه بهتر که تمرکز تلویزیون روی آنها می بود که اصلاح شوند.

وی ادامه داد: در گزارشگری و به طور کلی در ورزش اصطلاحاتی وجود دارد که جا افتاده هستند و تغییر آنها کار خیلی دشواری است. یکی از چالش های این روزهای ما در گزارشگری استفاده از واژه دست به جای سِت است! در حالی که سِت بخشی از یک بازی است. اگر کل بازی را یک گیم در نظر بگیریم، ِست جزئی از آن است. کلنجار رفتن با واژه ست و تغییر دادن آن کمی مشکل است. دوستانی که این واژه را تغییر داده بودند به جای آن از واژه دست استفاده کردند، در حالی که دست در فرهنگ ما معنا و مفهوم دیگری دارد. ما کل بازی را دست می گوییم یا به عنوان مثال می گوییم یک دست لیوان، یک دست کت و شلوار. بنابراین کمی به لحاظ فرهنگی اصطلاح ست با واژه دست همخوانی نداشته و مشکل معنایی دارد. وقتی در ابتدای بازی ها مطرح شد که به جای سِت، واژه مناسبی پیدا کنیم، من در کمال تعجب ماندم که چه بگویم! به همین دلیل از واژه هایی چون بخش و موقعیت استفاده کردم.

این گزارشگر پیشکسوت درباره دشواری جایگزین کردن برخی اصطلاحات در گزارش مسابقات ورزشی و اینکه مخاطبان کمتر با آن ارتباط برقرار می کنند، اظهار کرد: اینکه برخی از لغات قابل تغییر است، به نظرم اتفاقی است که باید بیفتد و زبان فارسی ما نباید کم ارزش شود. ولی من در ارتباط با برخی واژه ها تعجب می کنم که چه واژه ای می تواند جایگزین آن ها باشد اما در بازی های بعدی که گذشت به ناچار واژه بخش را به جای ست انتخاب کردم چرا که معتقدم بخش می تواند جزئی از کل باشد.

محتشمیان درباره ماجرای جایگزینی اصطلاحات خارجی در گزارش ها یادآور شد: تقابلی با کسی نداریم. به هر حال وقتی یک جمله بیان می شود، چه بهتر که به بهترین شکل اصلاح شود؛ اما واژه هایی باید جایگزین شوند که با فرهنگ ما همخوانی دارند و فرهنگ ما آن را بخواند.

این گزارشگر پیشکسوت درباره واژه هایی که خود برای اصطلاحات خارجی جایگزین پیدا کرده است، هم توضیح داد: معتقدم واژه هایی که در گزارش هایم انتخاب کرده ام نزدیک تر به واژه های خارجی است؛ به عنوان مثال پایپ واژه ای است که من جایگزین آن را پیش از آنکه معادل سازی برای آن مطرح شود، دوبل وسط انتخاب کرده بودم که از نظر لغوی واژه ای جا افتاده است، در حالی که هنوز برخی اصطلاح پایپ را مطرح می کنند. در ارتباط با واژه سرویس نیز معتقدم مترادف یک لغت را باید پیدا کنید که با همان معنا و مفهوم جایگزین شود و آن قدر نگوییم سرویس. من به جای سرویس واژه شروع کننده بازی را مطرح کردم. به هر حال نمی شود ذهن مخاطب را فقط به واژه سرویس عادت داد. استفاده از لغت های هم ردیف کمک می کند که از گزارش یک سویه، پرهیز کنیم.

این گزارشگر افزود: من هم موافقم که می توانیم برای خیلی از لغات جایگزین داشته باشیم، اما جایگزینی که با فرهنگ ما همخوانی داشته باشد. من برای اولین بار اصطلاح مناطق را در والیبال مطرح کردم، چرا که سعی کردم بازی والیبال را فقط یک بازی نگاه نکنم؛ البته زمانی هم از واژه هایی استفاده کردم که بعدها متوجه شدم از نظر فرهنگ لغوی درست نیست؛ به عنوان مثال عنوان کردم تور مانع عبور توپ می شود این واژه واژه ای بود که من مطرح کردم، آن هم به دلیل اینکه نمی خواستم مدام بگویم توپ به تور خورد. بعد از یک مدت متوجه شدم تور ثابت است ولی این توپ است که حرکت می کند، پس درست نیست و حالا می گویم توپ در راستا حرکت به تور برخورد کرد یا اینکه می گویم ارتفاع توپ کمتر از ارتفاع 2 متر و 40 سانت است. به این جایگزینی ها دائم فکر می کنم به این دلیل که گزارش یکنواخت نشود.

به جای درست کردن نزنیم چشم و ابرویش را کور کنیم

او با اشاره به اهمیت نقش گزارشگر در بالا بردن جایگاه بازیکنان، یادآور شد: من هر کدام از نقش ها را به نسبت اهمیتشان برای مخاطب، پراهمیت جلوه می دهم. همیشه در گزارش هایم اهمیت نقش بازیکن آزاد را بالا برده ام؛ چرا که مردم در ایران فقط آبشار و گل را می بینند، در حالی که فرآیندی در زمین ایجاد می شود تا گل شکل بگیرد. هر کدام از نقش ها را به نسبت اهمیتشان برای مخاطب پر اهمیت جلوه می دهم.

جواد محتشمیان در بخش دیگری از گفت وگوی خود با خبرنگاران درباره اهمیت جایگزینی واژه های خارجی و ساز و کار صدا و سیما در این زمینه اظهار کرد: در حال حاضر از سوی صدا و سیما چیزی که به ما مطرح شده، این است که کمتر از اصطلاحات انگلیسی استفاده کنیم. زمانی که بحث جایگزینی پیش آمد اصرار داشتند که از واژه دست به جای سِت استفاده کنیم من هم به خاطر اینکه از تب و تاب بازی کم نشود، از واژه بخش استفاده کردم و آن قدر هم تمرین کردم تا تکیه کلام ها و اصطلاحات قبلی را کمتر بگویم. البته جایگزین کردن برای واژه ای که جا افتاده است خیلی سخت است و نباید از واژه ای استفاده کنیم که در حقیقت آن مفهوم را ندارد؛ معتقدم اگر می خواهیم کاری را درست کنیم چشم و ابرویش را کور نکنیم، اصطلاحات باید چیزی باشند که جامعه هم بپذیرد.

مدیران به نسبت سلیقه شان گزارشگران را انتخاب و یا حذف می کنند

وی از حضور گزارشگران جدید در تلویزیون استقبال کرد و در عین حال درباره ادامه همکاری خود با صداوسیما در حالی که بیش از 40 سال است گزارشگری می کند، یادآور شد: اگر من ماندگار شدم به این دلیل است که سعی کردم همیشه بی طرفی سازمان صدا و سیما را حفظ کنم و مسائل شخصی و جناحی را مطرح نکردم و از آن بهره فردی نبردم؛ این برایم خیلی مهم بود. در این سالها سازمان صدا و سیما تغییرات زیادی کرد، هر کدام از مدیران که آمدند و رفتند، من مسئله ای با آنها نداشتم، اما به هرحال مدیران هستند که به نسبت سلیقه شان گزارشگران را انتخاب و یا حذف می کنند. اگر مدیران بدون دلیل کسی را کنار گذاشتند و توضیحی هم در این زمینه ندادند، دلیل بر این نیست که لزوما حق کسی ضایع شده است شاید به آن فرد احترام گذاشته اند و یا خواسته اند حرمت ها حفظ شود. اما به هر حال مردم واقف نمی شوند به اینکه چه اتفاقی افتاده است و همیشه این پرسش را دارند که به عنوان مثال چه شد که محتشمیان را کنار گذاشتند. به هر حال یک دلیلی پشت این اتفاقات بوده است البته مواقعی هم بوده است که برای این اتفاقات توجیهی نداشتند. اما من قضاوتی در این زمینه ندارم.

این گزارشگر پیشکسوت سپس اظهار کرد: ما پشت پرده برخی اتفاقات را نمی دانیم. خیلی از افرادی که در این سال ها به تلویزیون آمدند و حذف شدند، بعد از سال ها متوجه شدیم که چه اشتباهات و گاف هایی داشته اند. اما باید بگویم اگر سازمان صدا و سیما بخواهد به شکل فردی با افراد برخورد کند، عملکرد خود را زیر سوال می برد و توجیه پذیر نیست؛ بنابر این ما نمی دانیم پشت پرده چه اتفاقاتی می افتد.

محتشمیان که این روزها پای ثابت گزارش های والیبال است، درباره اینکه آیا قرار است همچنان گزارشگری را ادامه دهد، اظهار کرد: حضور من بستگی به تلویزیون دارد. اگر آنها بخواهند همچنان ادامه می دهم. گزارش کل بازی ها هم با خود صدا و سیما است و من هیچگاه به خودم اجازه نمی دهم که بپرسم کدام بازی ها را گزارش می کنم. در این دوره گزارشگران جوانی هم آمده اند که اتفاق خوبی بود، اما نقدی که به برخی از آنها دارم این است که برخی از گزارشگران ما از اینترنت اطلاعاتی را در خلال گزارش تهیه می کنند که این اطلاعات جایی در گزارش ندارد. گزارشگر باید گزارش تفسیری یاد بگیرد. اتفاقاتی که در خود بازی وجود دارد، آنقدر جذاب است که اگر گزارشگر به آن اشراف داشته باشد خلأها پر می شود.

منبع: خبرگزاری ایسنا
انتشار: 17 مرداد 1398 بروزرسانی: 6 مهر 1399 گردآورنده: mosaferatro.ir شناسه مطلب: 293

به "جواد محتشمیان و چالش با واژه های جدید در گزارش والیبال" امتیاز دهید

1 کاربر به "جواد محتشمیان و چالش با واژه های جدید در گزارش والیبال" امتیاز داده است | 5 از 5
امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "جواد محتشمیان و چالش با واژه های جدید در گزارش والیبال"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید